توصيف بندگان خدا به انفاق

 
توصيف بندگان خدا به انفاق (در راه او)
الصابرين و الصادقين و القانتين و المنفقين و المستغفرين بالاسحار(16)
- در وصف بندگان خدا «صبر كنندگان و راستگويان و قنوت كنندگان و انفاق كنندگان و در سحرها استغفار كنندگانند».
تفسير: برخى از مفسرين قنوت را بمعنى اطاعت گرفته اند برخى ديگر نيز به معنى مداومت بر طاعت و عبادت دانسته اند.
و سارعوا الى مغفرة من ربكم وجنة عرضها السموات و الارض اعدت للمتقين الذين ينفقون فى السراء و الضراء و الكاظمين الغيظ و العافين عن الناس (17)
«بشتابيد بسوى آمرزش پروردگار خود، و بهشتى كه به پهناى زمين و آسمانها براى متقين آماده شده آنانكه اموال خود را در حال وسعت و تنگدستى انفاق مى كنند و خشم خود را فرو مى برند و از مردم مى گذرند».
الذين يؤمنون بالغيب و يقيمون الصلوة و مما رزقنا هم ينفقون (18)
- در وصف متقين «آنانكه به غيب ايمان آورده و نماز بپا مى دارند و از آنچه به ايشان داده ايم انفاق مى كنند».
و بشر المخبتين الذين اذا ذكر الله وجلت قلوبهم والصابرين على ما اصابهم والمقيمى الصلواة و مما رزقنا هم ينفقون (19)
«مژده ده مخبتان را آنانكه هرگاه ياد خدا شود، دلهاى آنان به ترس مى آيد بر مصيبت صبر مى كنند، و نماز بپا مى دارند، و از آنچه به آنان داده ايم انفاق مى كنند».
تفسير: مخبت اسم فاعل است از اخبات كه بمعنى تواضع و اطمينان آمده منظور از آن در آيه تواضع به خدا و اطمينان به او مى باشد.
و مما رزقناهم ينفقون (20)
- در وصف مؤمنين «از آنچه به آنان داده ايم انفاق مى كنند».
والذين استجابوا لربهم و اقاموا الصلوة و امرهم شورى بينهم و مما رزقنا هم ينفقون (21)
«آنانكه دعوت پرودگار خود را اجابت كرده و نماز بپا داشته اند كار آنها با مشورت در ميان آنان انجام مى يابد و از آنچه به آنان داده ايم انفاق مى كنند».
الذين يؤ منون بالغيب و يقيمون الصلوة و مما رزقناهم ينفقون (22)
- در وصف متقين «آنانكه به غيب ايمان دارند و نماز بپا مى دارند و از آنچه به آنان داده ايم انفاق مى كنند».
والذين يكنزون الذهب و الفضة ولا ينفقونها فى سبيل الله فبشرهم بعذاب اليم (23)
«آنانكه طلا و نقره را پنهان مى كنند و در راه خدا انفاق نمى كنند آنان را به عذاب دردناك بشارت ده ».
و اذا قيل لهم انفقوا مما رزقكم الله قال الذين كفروا للذين امنوا انطعم من لويشاء الله اطعمه (24)
«هرگاه به آنان گفته شد از آنچه خدا به شما داده انفاق كنيد گفتند آيا ما اطعام كنيم كسى را كه اگر خدا مى خواست اطعام مى كرد».
وماذا عليهم لو امنوا بالله و اليوم الاخر و انفقوا مما رزقهم الله و كان الله بهم عليما(25)
«چه مى شود بر آنان اگر به خدا و روز قيامت ايمان آورند و از آنچه خدا به آنان داده انفاق كنند خدا به حال آنان داناست ».
و ما لكم الا تنفقوا فى سبيل الله ولله ميراث السموات و الارض (26)
«چه عائد شما مى گردد از اينكه انفاق در راه خدا را ترك كنيد، ميراث آسمانها و زمين از آن خداست ».
و انفقوا مما رزقناكم من قبل ان ياءتى احدكم الموت فيقول رب لولا اخرتنى الى اجل قريب فاصدق و اكن من الصالحين ولن يؤ خرالله نفسا اذا جاء اجلها و الله خبير بما تعملون (27)
«از آنچه به شما داده ايم انفاق كنيد پيش از آنكه مرگ يكى از شما را دريابد آنگاه بگويد پروردگار من اگر مرگ مرا تا زمان كوتاهى به تاءخير اندازى در راه تو انفاق كنم و از صالحان باشم هرگز خدا مرگ را هنگامى كه اجل او فرا رسد به تاءخير نيندازد خدا از آنچه مى كنيد با اطلاع است».
امر به انفاق در راه خدا و توبيخ بر ترك آن
يا ايها الذين امنوا انفقوا مما رزقناكم (28)
«اى مردمانى كه ايمان آورده ايد از آنچه به شما داده ايم انفاق كنيد».
و انفقوا فى سبيل الله (29)
ها انتم هؤ لاء تدعون لتنفقوا فى سبيل الله (30)
«آگاه باشيد شما آنانيد كه دعوت شده ايد تا در راه خدا انفاق كنيد»
قل لعبادى الذين امنوا يقيموا الصلوة و ينفقوا مما رزقناهم سرا و علانية(31)
«بگو به آن بندگان من كه ايمان آورده اند نماز را بپا دارند و از آنچه به آنان داده ايم در آشكار و پنهان انفاق كنند».
انفاق به خويشان و يتيمان و مسكينان و در راه ماندگان و سائلان
ليس البران تولوا وجوهكم قبل المشرق و المغرب ولكن البر من امن بالله و اليوم الاخر و الملائكة و الكتاب و النبين و اتى المال على حبه ذوى القربى واليتامى والمساكين وابن السبيل والسائلين و فى الرقاب و اقام الصلوة و اتى الزكوة و المؤفون بعهدهم اذا عاهدوا والصابرين فى الباءساء والضراء و حين الباس اولئك الذين صدقوا و اولئك هم المتقون (32) «خوبى آن نيست كه روى خود بسوى مشرق و مغرب كنيد خوبى از آن كسى است كه به خدا و روز قيامت و ملائكه و قرآن و پيامبران ايمان داشته و در راه محبت خدا به خويشان و يتيمان و مسكينان و در راه ماندگان و سائلان و براى آزادى بندگان بذل مال كند و نماز بپا داشته و زكات دهد، و همچنين آنانكه هرگاه عهد كنند به آن وفا مى كنند و همانها كه در حال فقر و مرض و هنگام جهاد صبر مى كنند آنانند كه (در ايمان) صادق و پرهيزكارند».
تفسير: به نظر مى رسد كه منظور از رو بسوى مشرق و مغرب كرد عبادت بى مغز و محتوى به اين قبله و آن قبله (مانند قبله يهود و قبله نصارى) كردن بدون داشتن ايمان به خدا و انبيا و آراستگى به صفاتى است كه در آيه از آنها ياد شده است .
در برخى از روايات آمده كه مراد از ذى القربى خويشاوندان پيامبر مى باشند.
ولا ياءتل اولوا الفضل منكم والسعة ان يؤ توا اولى القربى و المساكين و المهاجرين فى سبيل الله و ليعفوا وليصفحوا الا تحبون ان يغفرالله لكم والله غفور رحيم (33)
«كسانى از شما كه داراى مال بيشتر از نياز و (داراى) وسعت هستند در بخشش به خويشاوندان و مسكينان و به هجرت كنندگان در راه خدا كوتاهى نكنند، و عفو و اغماض (در مورد آنها) بكار گيرند آيا دوست نداريد كه خدا شما را بيامرزد، خدا مهربان و رحيم است ».
و ما تنفقو من خير فلانفسكم ... للفقراء الذين احصروا فى سبيل الله لا يستطيعون ضربا فى الارض (34)
«و شما هر انفاق و احسانى كنيد درباره خويش كرده ايد... صدقات مخصوص فقيرانى است كه در راه خدا، ناتوان و بيچاره اند و توانايى آنكه كارى پيش گيرند ندارند».
قل ما انفقتم من خير فللوالدين و الاقربين و اليتامى و المساكين وابن السبيل و ما تفعلوا من خير فان الله به عليم (35)
«بگو (اى پيامبر) آنچه از خير انفاق مى كنيد به والدين و خويشاوندان و مسكينان و ابن السبيل بدهيد هر چه كار خير كنيد خدا به آن داناست .
تفسير: ابن السبيل در لغت بمعنى فرزند راه است و به كسى گفته مى شود كه در شهر و ديار خود دارا بوده ولى در غربت تنگدست شده و به آنچه در ديار خود دارد دسترسى نداشته باشد».
و اذا حضر القسمة اولواالقربى و اليتامى و المساكين فارزقوهم منه (36)
«وقتى كه خويشان و يتيمان و مسكينان در تقسيم تركه حاضر مى شوند چيزى از آن را به آنان دهيد».
به ماده هاى صدقه اطعام احسان وصيت نيز مراجعه شود